لسیتین چیست؟
لسیتین یک چربی طبیعی است که در بسیاری از بافت‌های گیاهی و حیوانی وجود دارد. زرده تخم مرغ، سویا و تخم آفتابگردان منابع اصلی این ماده شیمیایی هستند.
نام این ماده از کلمه یونانی lékithos به معنای زرد گرفته شده، چرا که این ماده در زرده تخم وجود دارد.
در سال 1845 تئودور گوبلی، شیمیدان و داروساز فرانسوی برای اولین بار Lecithin را به دست آورد. این ماده در ابتدا از زرده تخم مرغ به دست می‌آمد و فرمول شیمیایی که Gobley معرفی کرده بود برای آن استفاده شد. (C35H66NO7P)
با رنگ زرد مایل به قهوه‌ای، حلالیت کمی در آب دارد و یک امولسیون فوق‌العاده است و در خون وریدی، ریه‌ها، صفرا و مغز ما وجود دارد و بیشتر به عنوان افزودنی غذایی بخصوص در تولید شکلات کاربرد دارد.
Lecithin یک گروه از فسفولیپیدها ست که از ترکیب اسید، گلیسرول، و کولین با اسیدهای چرب مانند فسفاتیدیل کولین، فسفاتیدیل اینوزیتول و فسفاتیدیل اتانول آمین تشکیل شده است. یا به زبان ساده‌تر از اسیدهای چرب تشکیل شده است.
کاربردهای لسیتین
Lecithin بیشتر در صنایع غذایی و به عنوان یک افزودنی غذایی با کد اختصاری E322 است که به عنوان یک امولسیون یا روان کننده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این ماده در صنایع غذایی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در صنایع رنگ‌سازی، تولید دارو و مکمل و دیگر صنایع نیز از این ماده استفاده میشود.
کاربرد لسیتین در شکلات:
زمان افزودن لسیتین بسیار مهم و حیاتی است. یک قسمت باید در ابتدای کار افزوده شده و مابقی در آخر. در تهیه شکلات این دستورالعمل از نفوذ لسیتین به درون ذرات کاکائو جلوگیری میکند.
در بعضی موارد مقدار کمی از لسیتین قبل از ریفاینر به مخلوط ترکیبات اضافه میشود تا به فرآیند نرم کردن کمک کند اما باقیمانده آن قبل از اتمام عملیات کونچ کردن، اضافه میشود این روش باعث ایجاد حداکثر سیالیت شکلات یا پوشش ترکیبی با حداقل محتوای چربی میشود.
- سبب ممانعت از بلوم زدن شکلات می شود.
- مصرف کره کاکائو و روغن جانشین کره کاکائو را کاهش می دهد.
کاربرد لسیتین در کیک:
- باعث حفظ رطوبت و بالا رفتن ماندگاری کیک میشود.
- سبب بهبود طعم کیک و پخش آروما در بافت کیک میشود.
- باعث قهوه‌ای شدن یکسان سطح کیک می‌گردد.
- ساختمان پوسته کیک را بهبود می‌بخشد و مانع از پخش‌شدگی آن میشود.
- عامل پخش‌کننده زرده تخم مرغ می‌باشد.
- بافت کیک را بهبود می‌بخشد.
کاربرد لسیتین در صنایع رنگ سازی:
- تثبیت کننده
- امولسیون کننده
- عامل تعلیق کننده
- پوشش های محافظ سطح
- عامل بازدارنده زنگ زدگی
- ایجاد ساختاری همگن در رنگ
- عامل تشدید کننده در رنگ‌ها
- عامل کاتالیزوری و اصلاح کننده
- از بین برنده کف ایجاد شده توسط رنگ‌های پایه آبی
- عامل دیسپرس کننده در رنگ‌های مبتنی بر لاتکس
- عامل کمکی در حفظ یکنواختی رنگ، پخش و اختلاط رنگدانه‌ها
- عامل کمکی پخش کننده یا پراکنده کننده خوب برای جلوگیری از ته نشینی رنگدانه‌ها
کاربرد لسیتین در داروسازی و تاثیرات درمانی آن:
- یک عامل موثر در تقویت حافظه
- به عنوان یک حامل غنی کننده کولین
- جلوگیری از آسیب به مجاری صفراوی
- نوعی مکمل برای درمان کلسترول بالا
- برای بهبود جریان شیر در مادران شیرده
- موجب جذب داروها و مکمل‌ها میشود
- بهبود عملکرد کبد، بهبود آکنه و کاهش کلسترول
- یک ماده موثر در جلوگیری از بروز چین و چروک پوست
- موثر در بهبود سلامت و طراوت پوست به همراه ویتامین C
- موجب بهبود حافظه خصوصا در افراد مبتلا به آلزایمر میشود
- مصرف لسیتین موجب افزایش سوخت و ساز در بدن و در نتیجه کاهش وزن میشود
- افزایش کلسترول خوب در بدن (HDL) و عامل تاثیرگذار در جلوگیری از سکته و حملات قلبی
- به عنوان عامل موثر در بهبود علائم یائسگی از طریق تنظیم هورمون استروژن عمل میکند.
- محافظت از دستگاه گوارش و کاهش بیماری‌های گوارشی مثل کولیت به عنوان یک بیماری التهابی روده
- به عنوان عامل تاثیرگذار در تشکیل سلول‌های عصبی و مغز جنین برای افزایش هوش جنین در دوران بارداری
- بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن از طریق کمک به ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها مخصوصا در افراد مبتلا به دیابت
- جلوگیری از تیره شدن پوست و ایجاد شفافیت در پوست با استفاده از لسیتین موجود در سویا به همراه ویتامین E
- در صنایع داروسازی به عنوان یک مرطوب کننده، عامل کمکی در ساخت امولسیون و کپسول‌سازی، تثبیت کننده و دیسپرس کننده خوب کاربرد دارد.
- استفاده از قرص لسیتین حاوی فسفاتیدیلینوزیتول در بهبود برخی از بیماری‌های روانی مثلا به عنوان یک ترکیب موثر در برابر اختلال وحشت کاربرد دارد.
سایر کاربردهای لسیتین در صنایع مختلف:
- به عنوان عامل آزاد کننده برای پلاستیک‌ها
- به عنوان یک افزودنی ضد لجن در روان کننده‌های موتور
- عامل ضد صمغ در بنزین
- به عنوان یک امولسیفایر
- در صنایع نساجی و چرم‌سازی به عنوان عامل دیسپرس کننده و آنتی اکسیدان
- صنایع لاستیک سازی
- استفاده در خوراک دام و طیور
- استفاده از لسیتین صنعتی در صنعت حفاری
- صنایع چسب سازی
- در جوشکاری به عنوان عامل ضد پاشش
- تولید مواد منفجره
- تولید روان کننده‌‌‌ها
- فواید لسیتین
- دارای خاصیت روان کنندگی و پخش کنندگی
- امولسیون کننده
- خاصیت آمفوتریک که هم آبدوست است و هم چربی دوست
- حفظ رطوبت و روغن در انواع خوراکی‌ها مثل بیسکوییت و کوکی
- ممانعت از چسبندگی مواد و ایجاد یک بافت همگن و یکنواخت
خواص لسیتین
این ماده شیمیایی برای پوست، کبد و مغز خاصیت‌های مفیدی دارد که در ادامه آنها را معرفی کرده‌ایم.
کاهنده کلسترول
شناخته‌شده‌ترین و بهترین مزیت این ماده شیمیایی خاصیت آن در کاهش کلسترول است. محققان کشف کرده اند که لسیتین سویا می تواند به افزایش کلسترول HDL (خوب) و کاهش کلسترول LDL (بد) در پروفایل خون کمک کند.
بهبود سلامت قلب
لسیتین سویا می‌تواند سلامت قلب و عروق را بهبود بخشد، به خصوص اگر در حال حاضر در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا یا بیماری قلبی هستید. این بر اساس یک تحقیق به دست آمده که در آن به شرکت کنندگان محصولات سویا از جمله افزودنی‌های لسیتین داده شد.
کمک به مادران شیرده
برخی از متخصصان شیردهی، لسیتین را به عنوان راه حلی برای جلوگیری از مسدود شدن مجدد مجاری توصیه می‌کنند. بنیاد تغذیه با شیر مادر کانادا دوز 1200 میلی گرم، چهار بار در روز را برای تجربه این مزیت توصیه میکند.
آنها حدس می‌زنند که لسیتین ممکن است ویسکوزیته شیر مادر را کاهش دهد و احتمال انسداد مجاری شیر در سینه را کاهش دهد.
بهبود هضم
لسیتین در افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو برای بهبود هضم آنها آزمایش شده است. خواص امولسیون کننده لسیتین به یک واکنش زنجیره‌ای کمک میکند که مخاط روده شما را بهبود می بخشد، فرآیند گوارش را آسان تر میکند و از پوشش ظریف سیستم گوارش محافظت میکند.
برای پوست
لسیتین یک ماده مفید برای پوست است. دلایل استفاده از این ماده برای پوست عبارتند از:
- نرم‌کننده: لسیتین می‌تواند پوست را نرم کند و به آبرسانی پوست کمک کند.
- مرطوب‌کننده: این ماده می‌تواند رطوبت پوست را حفظ کند و به پوست خشک کمک کند.
- تولید کلاژن: لسیتین می‌تواند تولید کلاژن را تحریک کند و به ساختار پوست کمک کند.
- خواص آنتی‌اکسیدانی: لسیتین یک آنتی‌اکسیدان است که به پوست مفید است.
- نفوذ عمیق‌تر مواد فعال: لسیتین می‌تواند مواد فعال در محصولات پوستی به عمق پوست نفوذ کند.
- بهبود بافت محصولات پوستی: از لسیتین در ترکیب محصولات مراقبت از پوست استفاده میشود.
بهتر است Lecithin را از منابع غذایی مانند زرده تخم مرغ، سویا و غذاهای دیگر دریافت کنید. همچنین می‌توانید از محصولات آرایشی حاوی این ماده استفاده کنید.
بهبود عملکرد مغز و کبد
در مورد عملکرد مغز و سلامت کبد، لسیتین دارای خواص متعددی است:
- حفظ سلامت مغز: لسیتین به عنوان یک امولسیفایر عالی، می‌تواند به بهبود عملکرد مغز، از جمله یادگیری، هماهنگی حرکتی، بازخورد حسی و الگوهای خواب کمک کند.
- حمایت از سلامت کبد: لسیتین به عنوان یک ماده مغذی ضروری، می‌تواند به سلامت کبد کمک کند.
دقت بفرمایید؛ زیاده‌روی در مصرف مواد غذایی مانند زرده تخم مرغ و … برای دریافت این ماده پرخاصیت، بدن را از اعتدال خارج میکند.
عوارض لسیتین
Lecithin یک ماده شیمیایی عادی در غذاهای ماست و مصرف عادی آن مشکلی ایجاد نمی‌کند و فوایدی برای ما دارد، مصرف بیش از حد آن احتمال درد معده و اسهال را دارد. بهتر است؛ بیشتر از ۵۰۰۰ میلی‌گرم در روز این ماده را مصرف نکنیم.
کسانی که به تخم مرغ و زرده تخم مرغ حساسیت دارند بهتر است از لسیتین سویا استفاده کنند.
خرید لسیتین
رز شیمی پویا به عنوان وارد کننده لسیتین انتخاب مناسبی به حساب می‌آید و برای خرید لسیتین سویا و تامین نیاز صنعت خود به این ماده می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
لسیتین حلال است؟
لسیتین بیشتر از منابع گیاهی مانند سویا و زرده تخم مرغ استخراج میشود که جزو غذاهای حلال محسوب می‌شوند، بنابراین مصرف لسیتین برای مسلمانان حلال به حساب می‌آید و مصرف آن ممنوعیتی ندارد.
