فسفریک اسید یا Phosphoric acid مایعی محلول و بیرنگ است که در صنعت کاربردهای بسیاری دارد. این اسید پر کاربرد با فرمول H3PO4 با نام اسید اورتوفسفریک نیز شناخته میشود یک اسید معدنی ضعیف با بیشترین تولید در بین سایر اسیدها میباشد و در صنایعی مانند غذایی، آرایشی و بهداشتی، دارویی، کشاورزی و دامداری کاربرد دارد.
در ادامه کاربردهای مهم و اصلی اسید فسفریک را با شما به اشتراک گذاشتهایم.
صنعت کشاورزی:
کاربرد اصلی Phosphoric acid در صنعت کشاورزی به عنوان کود است. تقریبا 80 درصد از مصرف این اسید در صنعت برای تولید کودها (بخصوص کودهای دارای فسفر) مصرف میشود.
فسفریک اسید در صنعت کودسازی به سه نوع نمک فسفاته زیر برای مصرف به عنوان کود تبدیل میشود.
- سوپر فسفات تریپل (TSP)
- فسفات دی آمونیوم (DAP)
- مونو آمونیوم فسفات (MAP)
فسفر برای رشد و سرعت رشد گیاهان بسیار مهم است. با استفاده از این اسید در صنعت کودسازی فسفر مورد نیاز گیاهان تامین میشود.
به عنوان مثال فسفر در تولید پسته نقش بسیار مهمی دارد که با استفاده از اسید اورتوفسفریک، کودهای فسفر دار موثری تولید و پس از آزمایش خاک با استفاده از این کودها تولید پسته از نظر کمی و کیفی بهبود مییابد.
صنعت غذا:
اسید فسفریک یکی از پرمصرفترین افزودنیهای شیمیایی در صنعت غذایی است. بهبود طعم و افزایش ماندگاری، هدف اصلی استفاده از این اسید است.
تولید نوشیدنیها:
تولید نوشابه و نوشیدنیهای الکی یکی از کاربردهای اصلی فسفریک اسید در صنعت غذایی است. حفظ خواص و یکپارچی در کنار طعم بهتر اصلیترین دلیل استفاده از این اسید بخصوص در تولید نوشابههاست. یکی از دلایل جذابیت نوشیدنیها بخصوص نوشابهها برای ما همین اسید است.
غذاهای فرآوری شده:
نوشیدنیها، آب میوههای طعمدار، قهوه بستهبندی شده، گوشتهای فرآوری شده و صبحانههای از پیش بستهبندی شده تنها تعدادی از کاربردهای اسید فسفریک در صنعت غذایی است.
اگر بستهبندیها را نگاهی بیندازید با کلمات نمکهای دی کلسیم فسفات، هگزا متا فسفات و تری کلسیم فسفات رو به رو میشوید که نشان دهنده استفاده از این اسید در فرآیند تولید است.
توجه کنید؛ به نظر متخصصان تغذیه مصرف بیش از حد از این اسید باعث کاهش تراکم استخوان میشود، بنابراین در مصرف نوشیدنیهای گازدار بخصوص نوشابه و سایر مواد غذایی فرآوری شده ماننده کیک و کلوچه زیادهروی نکنید.
تولید خوراک دام و طیور:
نزدیک به 5 درصد از تولید جهانی Phosphoric acid در صنایع تولید خوراک دام و طیور مصرف میشود. این اسید به عنوان افزودنی و به شکل نمکهای فسفات در فرآیند تولید به برخی از خوراکیهای دام و طیور، کاربرد دارد.
پزشکی:
در دندانپزشکی برای پاک و زبر کردن سطح دندان از این اسید بهره میبرند. در تولید آسپرین نیز اسید فسفریک به علت داشتن یون هیدروژن بالا و آلودگی کمتر در مقایسه با سایر اسیدها به عنوان کاتالیزور مورد استفاده قرار میگیرد.
از نمکهای حاصل از اسید اورتوفسفریک برای تولید خمیر دندان و دهانشویهها استفاده میشود.
از بین بردن زنگ آهن:
فسفریک اسید با زنگ آهن واکنش میدهد و باعث تبدیل اکسید آهن به فسفات آهن میکند که به راحتی قابل از بین بردن است، میشود.
بنابراین این اسید برای از بین بردن زنگ فلزات مانند آهن و فولاد نیز کاربرد دارد.
تولید مواد شوینده:
آب سخت به آبی گفته میشود که حاوی موادهای معدنی زیادی مانند یونهای کلسیم، منیزیم، کاتیونهای فلزی و سایر ترکیبات است. آبهای بسیاری از شهرهای بزرگ به دلایل مختلف آب سخت هستند.
مواد شوینده در آبهای سخت به درستی اصطلاحا کف نمیکنند و لک رسوبات نامحلول مواد شوینده بر روی لباسها میماند.
اسید فسفریک در مواد شویند باعث نرم شدن آب و عملکرد بهتر مواد شوینده میشود. ترکیبات فسفر حاصل از این اسید در مواد شوینده در کاتیونهای موجود در آب کمپلکسهایی ایجاد میکند و باعث واکنش بهتر شویندهها و جلوگیری ازا ایجاد رسوبات و لکها میشود.
محصولات آرایشی و بهداشتی:
فسفریک اسید به عنوان کنترل کننده PH یا اسیدیته محصولات آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. در تولید محصولاتی مانند ماسک صورت، شامپوها، لاک، رنگ مو، اسکراب، پاککننده صورت از این اسید استفاده میشود.
در این مطلب کاربردهای اصلی فسفریک اسید را با شما به اشتراک گذاشتیم. برای تهیه این اسید پر کاربرد با کارشناسان بازرگانی رز شیمی پویا به عنوان وارد کننده اسید فسفریک تماس بگیرید.